FPR mu myaka 24, ubuyobozi buhagaze gute?

Gusangira ubutegetsi hahuriwe ku bwoko bwose nibyo byagaragaye nyuma y’intambara yo   kubohoza u   Rwanda,nicyo   cyari   cyarabuze kuva habaho Repubulika.

Johnston Busingye Minisitiri w'ubutegetsi bw'igihugu[photo archieves]

Inyota ya Demokarasi  ishobora  guhoza  abene gihugu mu ntambara zurudaca hitwaje  ko politiki  itari iyabose  ari iyabamwe?Bizahora    gutya    kugeza ryari?Mu Rwanda ho byifashe gute?Zimwe mu nkotonyi z’urugamba zikomeje gutabaruka:Inyumba Aloysia,Bihozagara  Jaques na Mazimpaka Patrick.Kwikubira bibyara kwikanyiza bitera kudasangira nibyo byatumye u Rwanda rwugarizwa n’ikibazo cyo kumenesha bamwe,kandi mu gihe byavugwaga  ko  ruriho  rwigoboto- ra ingoma  ya gihake na gikoronize.Ibi rero nibyo byabyaye ubuhunzi nabwo bukora umutwe wa politiki ufite igisirikare cyitwaga Inyenzi haduka  intambara  zurudaca  kubera ko Inyenzi zahoraga zumva zagaruka mu Rwanda.Ibi rero ntibyazikundiye kuko kugeza 1972 nibwo zahagaritse  gutera  u Rwanda.

Abakoze  politiki  ntibayireka  iyo bakiri ku  isi,niho  haje  kubaho  undi  mutwe witwaga RANU ariko wo nta gisirikare wagiraga.Abasesengura bavuga ko RANU ariyo yaje kubyara FPR hagati aho hahita hanatekerezwa   kubohoza   u   Rwanda Zimwe  mu  nkotanyi   zatangiranye niya 01/ukwakira  1990 kugeza  igihugu aho kiri ubu hari izavuye mu mubili,hari izagiye mu kiruhuko,hari izigikora akazi,hari izateshutse ku nshingano,hari nizahunze.Intandaro y’intambara yavuyehe?intamabara yatejwe    n’iki?Amateka    yerekana ko mu Rwanda  hadutse  umwivumbagatanyo wiswe uwa rubanda nyamwinshi    ukabyara    intambara yo 1961 bikageza  havugwa  ko ngo habaye       ubwigenge    butavuzweho rumwe n’abanyarwanda.

Inkuru yacu iri ku nkotanyi zabohoje igihugu zikaba zaratabarutse, ikanakomereza ku miyoborere ya FPR. Inkotanyi zabohoje igihugu zikaba zaratabarutse  zasize irihe somo mu banyarwanda? icyo    zigishije   kikaba cyarasigaye n’ikihe? Ubutwari n’urukundo byaranze urugamba biracyahari?Umurage uragwa nde?Umurage uhabwa nde?Udahabwa umurage ninde? Isesengura ryerekana ko hari isomo ryo gukunda igihugu   ritarashyirwa  mu bikorwa kuri bose, aha  rero hari aberekanwa nk’intangarugero nabandi berekanwa nkabananiza abandi.

Iyo uganiriye nababohoye  u Rwanda bakubwira ko bakiri mu nzira yo kwigisha abanyarwanda kugirengo babashe kumva ejo hazaza.

Ikindi gihangayikishije ni uko hari abahimba inkuru zabayeho nizitarabayeho bagamije kujijisha bangiza system.Isomo ryo kubohoza u Rwanda ryabangamiwe ni uko hari harakozwe jenoside igakorerwa abatutsi, bityo ubumwe mu banyarwanda bugakonja urukundo rugasa nagahinda  k’imbeho  ya Gahinga.

FPR muri iyi myaka   ifashe ubutegetsi byifashe gute?Urugamba rwo kubohoza igihugu rwerekanye ko FPR yaruteguye kurenza UNAR  ya Rukeba.Imyaka yashize yavuzwemo ko u Rwanda rwuje umwijima maze imivu  y’amaraso  irameneka    havuka amakimbirane  arenze  umurongo wo  kubaho.Nibwo  havutse  ishyaka rya   MDR   Parimehutu   rimenesha abanyarwanda  rishingiye ku bwoko.

Muri iyo myaka havugwaga umutwe w’igisirikare  witwaga inyenzi :Izina inyenzi cyangwa izina inkotanyi byose yari ay’ingabo z’umwami Rwabugili.Inyenzi  zabyaye  inkotanyi.

FPR yahuye n’ikibazo mu itangira ry’urugamba  gusa  rwahinduye  isura ibohoza igihugu. FPR mu myaka 24 harimo  inyangamugayo  zikwiye gushimwa ,uwatannye akagwa ihabe nawe akwiye guhaburwa akagarurwa murwamubyaye.ihabe  riva ku itonesha cyangwa  igihunga  gihunga  igihugu kuko iyo utana ntubuzi irengero ry’ubuzima  bwawe  n’ubwabawe hejo  hazaza.

Mushikiwabo Minisitiri w'ububamyi n'amahanga[photo archieves]
 

Rimwe  gusa  hashobora  kubyarwamo  mu  igabo  w’intwari  akakugarura mu Rwanda.Iyo binaniranye  zitana  zitazi  iyo  zigana hakurikira ibi:Bamwe barahunga, abandi bagafungwa ,abandi bagatoneshwa,abandi bagakamirwa ,ariko haracyarimo inyangamugayo:Uwaragiye neza aragabirwa ,uwaragiye nabi aranyagwa,uwaragiye  areba hirya no hino ntamenya igihe yanyagiwe kuko n’ubundi aba atarazikunze.

Nabari hakurya baraje basoma ku ntango gusa barayisoma ntibacurure kuko bikanga ko nabo batasangiye cyangwa batasangizwaga kuri ya ntango   nyarwanda   bababona   nka gica kizimya igicaniro.Gusangira bitera   urukundo   mu   banyagihugu, naho kwikubira bitera intambara yurudaca.

Ingoma isimbura indi,umutegetsi agasimbura undi,ariko ubutaka ntibusimbura    ubundi. FPR    Inkotanyi yavuzweho byinshi ikivuka kugeza ifata imbunda  ikarasa ku ngoma ya MDR    n’ubwo    byitwaga    MRND, ariko ntaho byari bitaniye na MDR Parimehutu.   

Iya   mbere   ukwakira 1990 yumvikanye  ko Inkotanyi zateye u Rwanda, naho  Leta  ya Kigali iti:Umwanzi   Inyenzi   yagaruye   gihake na Gikoroni biherekejwe n’ikiboko.

Urugamba rwararemye amasasu  aravuga  FPR  yirukana Inzirabwoba  mu  Rwanda.FPR yafashe ubutegetsi hakozwe iki?FPR ifashe ubutegetsi hahindutse iki?FPR ifashe ubutegetsi nibande babaye inyangamugayo?inkuru  yacu irashaka kwerekano ko FPR ifashe ubutegetsi habayemo ibice byinshi kubera imyumvire hakazamo na munyumvishirize  hakiyongeraho   na  zimwe mu nkotanyi zabaye inyangamugayo n;izindi zatannye.

Abo tuvuga ni babandi  batatunzwe  urutoki  kugeza na n’ubu cyangwa ngo hagire ubitwaza mu bikorwa byabo.Isesengura ryerekana  ko kuva FPR ifashe ubutegetsi ikabohoza igihugu harimo inkotanyi zatannye hakaba hakiri izindi zikiri indashyikirwa.

Ikubitiro ryagaragayemo   itoroka  rya  zimwe mu nkotanyi zari ziyobowe na Depte Col  Lizinde  Theoneste  hamwe  na Seth Sendashonga, bidateye  kabili haza isezererwa ry’abasirikare, haje kubonekamo   zimwe   mu   nkotanyi zaje kuva muri FPR ziyobowe na Bizimungu Pasteur zishinga ishyaka.

Ihunga   n’ifungwa   byaje   kugenda bisa nkaho bitavuzweho rumwe. Ikindi  cyaje  gutungurana  n’ihunga rya   bamwe   muri   aba  bakurikira: Depte Deus Kagiraneza,Major Ntashamaje Gerard ubu yaragarutse,Depte Kajeguhakwa Valens ubu nawe yaratashye,Rujugiro  we aracyari  mu  buhungiro.

Ihunga   rya  Gen Bem  Habyarimana   aherekejwe   na Col Ndengeyinka.Uko  imyaka yagiye iza hakomeje  guhunga inkotanyi nka:Major  Rudasingwa  Theogene na mukuru we Gahima  Gerard.

Abasirikare ni:Gen Kayumba Nyamwasa,Col Karegeya Patrick,Major Micombero Jean Marie.Haje kumvikana ifungwa rya Gen Rusagara Frank hamwe na Col Tom Byabagamba.Imyaka yakurikiyeho humvikanye   ihunga ry’abanyamakuru Kabonero n’abo bakoranaga mu kinyamakuru Umuseso hiyongeraho Gasasira Jean Bosco w’ikinyamakuru Umuvugizi hatibagiranye Rugambage Jean Leonard wari umwanditsi mukuru wacyo warasiwe imbere yiwe.

Uko iminsi yagiye iza humvikanye urupfu rwa Rwigara Assinapol humvikana urupfu rwa Padri Karekezi Dominique. Abasesengura batanga amakuru bavuga ko hari zimwe mu nkotanyi kuva FPR yafata ubutegetsi zitaragira icyaha zibazwa kugeza ubu abo ni: Gen Nyamvumba Patrick ubu niwe mugaba w’ingabo ntabwo   yigeze   avugwaho   kugira icyo abazwa haba mu rwego rusanzwe  rwa FPR cyangwa  urw’igisirikare nta nuwigeze amwitwaza mu nyungu ze bwite.

Gen Kabarebe James ni Minisitri w’ingabo z’u Rwanda   ntacyaha arumvikanaho kiratuma yisobanura ku nzego zitandukanye. Gen Dr Emmanuel Ndahiro uyu mu gabo yavuzweho ko yanga icyamwanduriza izina kuko nta nubwo yigeze anagira icyo atwara kitari mu nshingano. Gen Dr Ndahiro kugeza ubu nawe ntaho aritaba urwego rumukuriye.

Hon Senateri Tito Rutaremara  ni umukada  kuva  izina FPR ryatangazwa nta cyaha aravugwaho kugeza ubu nta n’ubwo aritaba FPR yisobanura nkabandi bagenzi  be. Dr  Muligande  Charles uyu murokore nta cyaha agira kere- tse abakimushakiye nka Sam Nkunsi wigeze kumutuka.

Dr Majr Senateri Sezibera Richard nawe kugeza ubu ntaravugwaho ikosa. Munyentwari Alphonse ni Guverineri w’intara y’iburengerazuba  ntaho aravugwaho icyaha kandi amaze imyaka cumi n’itandatu mu nzego z’ibanze(16) Seraphin Rushigajiminsi akora ku rwego rw’umuvunyi nta muntu uramwiyitirira mu nyungu ze biboneka ko ari inyangamugayo.

Inkotanyi ziri mu myanya zivugwaho amakosa cyangwa zitwazwa nabayakora abo ni: Minisitri w’ubutabera Busingye Joshon yavuzwe n’umuhesha w’inkiko witwa Iddy Ibraham Niyonshuti muri cyamunara yabaye kwa Kabuga Flecien. Musoni James wari Minisitiri w’ibikorwa remezo yagiye yitwazwa na Tom Rwagasana mu gitugu yakoresheje ahohotera ADEPR.Rugamba Egde nawe yitwajwe  na Tom Rwagasana muri ADEPR nk’inama zabereye mu Kagarama ka Kicukiro. Malimba Musafili nawe yitwajwe nabahohoteraga amashuri makuru.

Ikibandwaho n’iterambere, ubutabera n’ubukungu.  Amazu arazamuka uko bwije  ni uko bukeye, ariko se ko ntawuyagana ngo ayakoreremo byo bizagenda gute? abavangira FPR nabo ntibabura abo bagaragara kuva ku rwego rw’umudugudu  kugera ku rwego rw’igihugu.

Imidugugu haboneka abiyita abanyamuryango bakambara  bakaberwa  ariko imbere imbereka   ari  zose.Ubucuruzi   bwo mu rwego rwo hejuru    hacibwa amasoko aciriritse, hacibwa amamodoka ya rubanda amwe yitwaga Minibus, havuyeho ONATRACOM imwe yagendaga imisozi iyihinguranya. Amashuri yigenga kuva kuy’incuke kugeza kuri Kaminuza yariyongereye ni menshi cyane hari nayigira mu mazu yo guturamo.

Imyidagaduro yo yaradindiye kuko umupira w’amaguru wasubiye hasi kuko 2004 u Rwanda rwari rwazamutse none rwaramanutse ibi ntawabura kubishimira Gen Kayizari. Imiyoborere yo ifite imbogamizi kuko hose mu mirenge  n’uturere  usanga ishyamba ryarabuze kizimya. Kwimura abaturage huti huti bikozwe mu nyungu z’abantu  bamwe aho kuba iz’igihugu.

Habaye amatora y’umukuru w’igihugu inshuro ebyeri kandi FPR itsinda amatora ndetse no mu nteko ishingamategeko  niyo yatsinze. FPR yahaye abagore ijambo kugeza aho bayobora umutwe w’Abadepite.Ikitarakorwa kigomba gukorwa ni uguha abanyarwanda  ubwisanzure  muri siporo ikava mu maboko y’abantu ku giti cyabo.U Rwanda kurinda umutekano ni urwambere kuko bihamywa n’amahanga, ariko mu ngo ho ishyamba si ryeru bwa cya   zikazima. mbega!!Musenyeri Nzakamwita  yarabivuze  Me  Uwizeyimana Evode ashaka kumureba igisture cya politiki apfuka ingohe kuko  intarakamirwa ntivogera iyabyawe na gitinywa.

Ibyagezweho byo bizasagasirwa  kugeza bibyaye umusaruro, ariko  indakoreka zo zizagana he? uwazikamiye nazicutsa aho ntizazamena ibiraro zijya gushaka aho zona uruhira kandi zitarurutwitse. Umuturage niwe bukungu bw’igihugu ibi iteka nibyo umukuru w’igihugu abwira bamwe mu bayobozi batatira inshingano.

Akarere ka Rubavu kaburiwe umuti.Imanza za Gacaca ziremwa n’abahesha  b’inkiko. Amasambu yabahunze 1959 bakeneye ubutaka gakondo. Aha  twavuga nk’ikibazo cyananiranye kiri Nyambyumba  gishingiye ku isambu ya  Munyengomba  wari  warahunze 1959, cyahagurukije Guverineri w’intara y’iburengerazuba Munyentwari Alphonse, ariko na n’ubu ruracyageretse.

Ibikorwa  remezo imihanda irakorwa ikanasenyuka, amasoko y’ubucuruzi yubatswe ku nyungu z’abayobozi none yamezemwo ibyatsi. Umurenge    wa   Cyanzarwe nawo wasigaye inyuma kandi imishinga bawuzanyemo ni myinshi. Akarere  ka Gicumbi  nako  gakwiye gusurwa kakavamo ibibazo byakugarije, dore uko bivugwa:Abaturage bambuwe imisozi ni ibishanga bahingagaho byegurirwa abiyita ko ari abanyabubasha.  

Ingero  zitangwa  ni izi zikurikira:Igishanga  cya Muhondo mu murenge wa  Kageyo kiri mu maboko y’Umudepite umwe washyizemo inka yangaza rubanda,imisozi isigaye yeguriwe uruganga rw’icyayi kongeraho ni umurenge wa Mutete,murumva abaturage bo mu mirenge ibili bicwa ni inzara ? Abayobozi  b’uturere  bahana    ingurane mu mayeri nk’ubu igishanga cya Birindi cyo mu murenge  wa Giti cyeguriwe uwari umuyobozi wo mu karere ka Rulindo kandi ntacyo agikoresha, kandi  abaturage bicwa ni inzara kubera kwamburwa ubutaka bwabatungaga.

Akarere ka Nyamagabe ho iyo batikenika wagirango si mu Rwanda ruyoborwa na FPR? ariko byarangiye Mugisha bamwambuye akarere hagendewe ku bihuha.

Abatanga imyanya bazatubwire niba hari uwemerewe kunyere- za     amafaranga   cyangwa   kurema isoko mu nyungu ze bwite? Aha niho hibazwa miliyoni 75 zahariwe ubusitani ? Ikindi kivugwa muri Nyamagabe nticyumvwe kimwe ni inkunga igenerwa ikipe Amagaju fc?ikindi abaturage bibaza ni uburyo abubatse ibagiro bambuwe,ariko abakoze mu busitani bagahembwa. Abaturage b’i Nyamagabe bati:abagerayo bazatubarize  niba ibyo dukorerwa ari nabyo bikorwa ahandi?umwe ati:imanza  Gacaca  zitarangizwa zateye urujijo,ikindi bavuga ni amarangizarubanza yibwe,nyuma yibyo hakishyurizwa abataraburanye,naho nyakamwe waburanye akagumishwa mu kangaratete. 

Ikindi   twatangarijwe nabo mu karere ka Nyamagabe barebana  no  kwishyurizwa   ibyabo byangijwe  muri  jenoside  yakorewe abatutsi ,ngo iyufite imbaraga cyangwa icyo uha gitifu w’akagali kongeraho   umurenge  barurangiza  mu minota itarenze icumi. 

Akarere ka Nyamagabe niho hagaragara abangavu biga mu burezi bw’ibanze batwara inda zitateguwe (zimwe zitwa iz’indaro) guhishirana mu makosa cyangwa umwana w’umukene agaterwa  inda nuw’ifite bikarangiriraho ntihagire gikurikirana, cyangwa bakahava    bagahunga ubutabera.

Inkuru zindi zivugwa ziteye agahinda ni inkunga z’abatishoboye zitabageraho uko bikwiye urugero (Amabati, ibiribwa, Girinka inzu zisenyukiraho ba nyirazo, abandi bakabura aho bakinga umusaya nizubatswe zikabura amabati yo kuzisakara  akaba agaragara   mu mujyi wa Gikongoro nka Kigeme  na Gasaka kongeraho i Nzega.

Udasize Musange na Kaduha. Ikivugwa cyose ni igikorwa  cyose ni FPR cyaba cyiza cyangwa kibi byose ntiyabihunga nibyayo, nabakora  ibyiza nabayo nabakora bibi nabayo.Turebe  gahunda ya Girinka munyarwanda, yo  mu gihugu hose ihagaze ite? mu ntangiriro zayo ikora neza ariko umunsi wo kuzitanga nyakamwe ntayihabwa. FARG yo ihagaze ite ko isa nibyinishwa muzunga?yigeze kwibwa bivugwa na Musoni James akiri Minisitiri  w’ubutegetsi   bw’igihugu yavuze ko imashine zibitse imibare y’abarokotse jenoside zahiye, higeze kuvugwa ko Leta izakurikirana  abarihiriwe  nayo batabyemerewe nabyo byarangiriye aho byavugiwe?Aha rero byatumye abagenerwa bikorwa ba FARG babura intama ni ibyuma.

Minisiteri y’ubutegetsi bw’igihugu ntirasobanura ukuntu umuturage  ashyirwa mu cyiciro cya gatatu cy’ubudehe kandi mu nteko rusange y’abaturage yarashyizwe mu cya mbere bigatuma abura  uburenganzira  bwe nko kuba yahabwa   ubuvuzi, ubwunganizi   mu mategeko no guhabwa icumbi?

Abaturage bakwa umusoro w’ubutaka utagendanye naho uherereye kongeraho ni icyo bawubyaza. Akarere ka Gatsibo ko kibazwaho byinshi cyane kubera amakosa y’umurengera adindiza iterambere ry’umuturage nk’aho isoko ryahinduwe urwuli kandi ryaratanzweho amafaranga menshi, Imikorere  mibi yo mu nzego zibanze zikubita abantu kugeza zibishe.

Gatsibo barema urugomo bagakubita uwo banze bamushinja ubujura. Akarere ka Rwamgana  ho havugwa  akarengane  gakabije nk’aho mu murenge wa Gahengeli hafashwe umuturage ashinjwa kwiba igitoki mu rutoki rw’umukozi w’akarere aricwa. Ubwicanyi bukabije mu miryango hagati yabashakanye cyangwa abana n’ababyeyi.  

Akarere  ka  Nyaruguru ko kabaye indiri y’urwangano  kuko hahoramo   induru.Abatishoboye   bo mu murenge  wa Cyahinda, Ngoma amazu yabo yarashenywe. Umurenge wa Ngera amazu yubatswe ku dusozi twa Mukuge na Bitare yabatishoboye barokotse jenoside yakorewe abatutsi nabo yarasenyutse.   

Imfashanyo zigenerwa  abana  b’impfubyi birera ,ariko bakazibona rwahize,Mudasobwa  zagenewe  abana  b’abanyeshuri zikaba zaraheze mububiko kugeza na n’ubu. Iyirukanwa ry’abalimu mu buryo bunyuranije n’itegeko rigenga umurimo. Ibitabo byagenewe abanyeshuri bikaba byarabitwe ngo babyangiza.  Nyaruguru ivugwamo ruswa mu itangwa ry’akazi  akariko kose ariko byagera mu balimu ho bikaba akarusho utagize icyo atanga ahabwa kure yaho atuye.

Uruntu runtu ruhora rututumba hagati ya Meya naba Perezida wa njyanama  rwanze gushira, kugeza Perezida wa Njyanama arambiwe amatiku akegura, nubu nuhari nawe ishyamba si ryeru.

Iyirukanwa ry’abamwe mu bakozi, kurenganya rubanda ngo yavuganye nuwo aziko  amurwanya.  Ibi  byose  nibyo bikwiye gukemurwa.Meya  w’akarere ka Nyaruguru  avugwaho  kurema ibibazo mu bakozi kugera no mu baturage ,gufungisha uwo aziko atemera   amakosa   ye,kuvangira   inzego kuba  ajya  mu  rugendo  ku  giti  cye akarere akakazanira  fagitire kakamwishyurira kuri bubi na bwiza(igitugu   n’iterabwoba)   Inzego   zikuriye ubutegetsi  bwa  leta  nizo  zihanzwe amaso.

Niba Nyaruguru igomba kuba uko   Habitegeko    abyifuza    nabyo byagakwiye    kumenyekana     ,kuko Ngarambe wari perezida wa Njyanama yazize ko yatangaga inama zuko imyanya yajya ihabwa uwakoze ikizamini   ,nyuma   kubera   gukingira ikibaba Habitegeko baramwirenza.

Meya Habitegeko  Francois yatangiye kuvuga ko ariwe ukora wenyine mu karere ka Nyaruguru kuko avuga ko  ntawundi  ugira  icyo amufasha. Amakuru  yizewe    ashimangira ko Habitegeko yajyaga arira imbere ya Minisitiri Kaboneka   agiye kurega  abo  ashaka  kwirukana  cyangwa guhimbira ibyaha.

Urugero”Uwahoze ari Perezida  wa Njyanama, kongeraho uwari Gitifu w’akarere yagera kuri Bagitifu b’imirenge agasya atanzitse. Inama yabaye kuwa 31/Mutarama 2018

ibera mu kigo cy’amashuri  I Kibeho (mere du verbe kwa nyina wa jambo) aha yarihanukiriye  imbere yimbaga y’abaturage igizwe n’abakuru b’imidugudu ararira avuga ko ntawumufasha kuyobora akarere, aha rero bagasanga gutesha abakozi bagenwe na  Leta  ari  ugupfobya   ubutegetsi bwa FPR kuko ariyo yamuhaye  igaha nabo bandi.Ikigaragara ni uko Habitegeko yananiwe guhuza ibikorwa   rusange   bishamikiye   k’ubumwe n’ubwiyunge n’iterambere ryazamura akarere.

Amakuru twahawe nabashinzwe  umutekano  mu  karere ka Nyaruguru  ,ariko tuganira banze ko amazina yabo yatangazwa bagira bati”Meya  Habitegeko  agira iturufu ikaze  yo  kubeshyera  uwo  atibonamo akamugerakaho ibyaha bikomeye ,bityo intege nke zishamikiye kurwangano ntizigaragare. Umwe ati: Habitegeko agira abamukingira ikibaba kuko amakosa amaze gukora yakabaye yarirukanywe. 

Urugero”igitabo yasohoye cyashingaga abo atibonagamo cyari kigizwe na page 17. Habitegeko akavuga ko yabigejejweho na ShingiroJean de Dieu.

Nyaruguru wagirengo ni akarere katagengwa n’amategeko y’u Rwanda,nk’ubu Habitegeko yahaye abantu akazi mu buryo bwishe amategeko abo ni: Kigabo Theo Brese ubu yagashinze amakoperative  kandi  yaje  ari gafotozi.

Mbonyinsenge Thomas yaje mu mayeri ya Habitegeko nyuma akaza kumuha kuba Agronome w’akarere. Mukanyamwasa Joyse yakoraga mu murenge wa Mata none niwe yashinze amasoko kuko ntawarihabwa bitanyuze kwa  Habitegeko.

Ibi  nibyo bituma amasoko yo mu karere ka Nyaruguru hahoramo amanyanga,ibi byagaragaye igihe umukuru w’igihugu yaragiye gusura aka karere kazambijwe n’bibizo bishamikiye kugitugu na Ruswa.

Ikindi kigaragara ni uko ubu Semwema Misigaro ariwe utungwa   urutoki   mubazambya  akarere  kuko  adatanga  inama mu by’amategeko akirirwa atwaje Habitegeko impapuro.

Andi makuru twahawe nabali mu nama ngo Gitifu w’intara yaneguranye Nyaruguru ubuhanga kuko yavuze ko uwashaka kuyireba muri gahunda za Leta yayihera inyuma kuko uhereye imbere ntiwayigeraho, ibi   byose bigaragaza ko yananiwe kuyobora.

Ibikorwa by’iterambere byaradindiye.Gare ya Kibeho igiye kumara umwaka itaruzura  imilimo  yarahagaze,inyubako zaba nyekoreya  zali gutunganya umusaruro w’ibigoli n’amata,inyubako  yubatswe  yubatswe  ku  kanyaru nayo yaradindiye,amatarasi y’indinganire  nayo atabyazwa umusaruro.

Andi makuru ateye agahinda ni ubucuruzi bwakozwe na Habitegeko aho yubatse amazu akayagurisha na FARG mu gihe abayashyizwemo bagiye kuhicirwa n’inzara ,bitewe ni uko abari barayubakiwe  banze kuyajyamo.

Amwe mu mazu yarasenyutse, abandi bari mu kagali ka Kibeho umudugudu  ka Kanjongi baricwa n’inzara. Undi utungwa urutoki ni Muhizi Berthin wananiwe guha ubuvugizi  abarokotse  none no kuba yarananiwe kuyobora akagali ka Mubuga,kuko nta muturage n’umwe ujyumuca iryera,ariko ntawamukoraho   kuko   uwamugabiye   Habitegeko akizambya akarere.

Dufite kopi z’ibaruwa zitandukanye za ndikiwe Muhizi na ba Gitifu b’umurenge wa Kibeho ariko Habitegeko akamukingira ikibaba. Akarere ka Gasabo ho na Meya yiyemerera ko ruswa yabaye imihigo mu mudugudu  kugera ku murenge.

Meya w’akarere ka Gasabo ashinja abo mu nzego zibanze ko barya ruswa mu myubakire yo mu kajagali  ,kandi bajya gusenya bagatoranya. Ahavugwa imyubakire nk’iyo ni Ndera,Bweramvura,Bumbogo na Gikomero kuko niyo mirenge y’icyaro.

Urugomo rwabaye akarande nko muri Kinyinya   ahimuwe   abaturage.   Akarere ka Kamonyi  havugwayo  ruswa  mu myubakire no kurema urwangano bashinja abantu kuroga.

Inkunga ya VUP yaje kuvamo inzu ariko ubu ntibazi umusaruro uyivamo.Aba basaza bimwe icyangombwa  cyayo. Akarere ka Kicukiro naho ishyamba si ryeru kuko Meya nabo bakorana umuriro  waratse.

Imyubakire yo mu kajagali itezwa nabashinzwe imyubakire, ivugwamo ruswa ikabije. Akarere ka Gisagara ho havuzwe ifunga ry’inganda zikora inzoga mu bitoke, ibi ngo nibyo byaviriyemo Gitifu  w’akarere  ibibazo  by’ingutu.

Aha nihamwe twabashije kugera herekanwa ibitagenda neza bibangamira   umunyarwanda.    Intambara  yo kubohoza igihugu wowe yagusigiye somo ki? mwebwe yabasigiye somo ki?kwivuguruza kwahato nahato no kuba umutoni w’igihe nibyo bitera ibibazo.

Inkotanyi z’urugamba rero kwibukwa ntibyaba  icyaha . Akarere ka Ruhango hegujwe meya na ba visi meya be, ariko nihahandi  hagati mu bakozi na Gitifu w’akarere ishyamba  si ryeru. Gitifu w’akarere  ka Ruhango nawe avugwaho ko atari inyangamugayo kuko atanga amasoko mu buryo bwe bwite.Akarere ka Nyabihu visi meya ushinzwe imibereho myiza nibadatabara aragatwika kuko bigaragazwa n’inzego z’umutekano zihakorera. 

Ubu yatangiye kwikoma abayobora ibigo by’amashuri yisumbuye ashaka kubasimbuza abandi. Ikindi   ni  ikibazo   cyavutse   ahgati ya meya na visi meya warushinzwe ubukungu kugera bamweguje. Akarere ka Kicukiro ntawutazi umuriro waka hagati ya meya na Gitifu wako.

Umujyi wa Kigali wanze kwishyura imanza utsindwa ukajya gusubirishamo ingingo  bita  ko ari nshyashya kandi bararenganije umuturage. Aha rero niho hibazwa ngo intambara yo kubohoza igihugu yasize irihe somo mu banyarwanda.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *